metanol zehirlenmesi ne demek?

Metanol zehirlenmesi, yüksek toksisiteye sahip metil alkol yani metanolün bilerek ya da kazara vücuda alımı sonucu gerçekleşen olay. Bilerek vücuda metanol alımı intihar amaçlı ya da sahte içki içerek gerçekleşmektedir. Her yıl 1500'e yakın kişi metil alkolden ölmektedir. Basit Kimya eğitimi almamış kişiler tarafından etanol sanılıp metanol içilmesi sonucu olarak da gerçekleşir. Metanolün 10 mililitresi körlüğe sebep olurken daha fazlası öldürür. Metanol zehirlenmesi panzehiri etanol ile ilk saatlerde durdurulabilir.

Nedenleri

Metanol insanlar için çok zehirlidir. 15 mL metanol ise neredeyse ölümcüldür.

Metanol, normal şartlarda mayalanma yöntemiyle içki üretiminde kullanılan gıdaların pektin içeriğine göre doğal olarak oluşur ama oluşan miktar insan bünyesine zarar vermeyecek kadar düşüktür.¹Damıtma yönteminde yapılan ısıl işlem metanol oluşumuna sebep verir ve kaynama derecesi daha düşük olduğu için ilk biriken sıvı budur ve eğer elimine edilmezse üretilen damıtılmış içkinin metanol miktarı artar ve tüketilmesi vücuda zarar verir.²

Bunun yanında insanların metanol ihtiva eden denatüre endüstriyel tipi alkolleri (örneğin ispirto) tüketmesiyle de metanol zehirlenmesi yaşayabilir.³

Mekanizma

Metanol, karaciğerde alkol dehidrojenaz enzimi (ADH) ile formaldehite dönüştürülür. Sonrasında aldehit dehidrojenaz enzimi ile bu formaldehit tamamen formik asite dönüştürülür ve geride formaldehit kalmaz. Formik asit optik siniri zedeler, kalıcı körlüğe sebep olabilir.

Tedavisi

Metanol zehirlenmesi panzehiri olan fomepizol ile, yok ise etil alkol ile tedavi edilebilir. İki panzehir de alkol dehidrojenazı meşgûl eder.

Kaynakça

Orijinal kaynak: metanol zehirlenmesi. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Fi̇dan, İ , Denli̇, Y , Anlı, R . "Türkiye’de Üretilen Rakılarda Metanol Miktarı Üzerine bir Araştırma" . Gıda 21 (1996 ): <https://dergipark.org.tr/tr/pub/gida/issue/6805/91483\> ↩
↩
↩